Belly-laughs
Met twee van mijn beste vriendinnen bracht ik een week door in Engeland: bij de steencirkel van Avebury, Stonehenge en in Glastonbury. Het was een week vol diepe, mooie en soms schurende gesprekken, shopplezier in de vele (tweedehands) winkeltjes, schrijven, wandelingen en heel veel ‘belly-laughs’, zoals mijn vriendin op facebook schreef.

Ik gloei nog na en ben vervuld van een zachte energie die zo krachtig is dat ze alles in me lichter en steviger maakt in hetzelfde moment. 

Stonehenge
Ik heb nog niet zoveel woorden voor, maar de herinnering aan Stonehenge is als een rivier die haar bedding uit slijt, waardoor de rivier nooit meer hetzelfde zal gaan. Diepe kolkende watermassa’s gaan naar plekken waarvan ik wel wist dat ik ze had, maar niet dat er zoveel ruimte was. Sterre-zeeën diep. Alsof de hemel zelf is afgedaald. Geen enkele steen in de steencirkel is ‘maar een steen’. Ze vertegenwoordigt een rijk. Een kleurschakering in de regenboog die samen met de andere kleuren de weg naar het goud laten zien. Pilaren van steen, door de eeuwen heen. Hemel en aarde verbindend in een netwerk van licht. 
Op plaatsen als Stonehenge, weet ik weer dat de wereld om ons heen wel lijkt te veranderen, maar dat iets altijd hetzelfde blijft en immer door blijft werken. 
(dagboek – 7 juni)

Mystiek is van alle tijden
Zie je het voor je? Heb ik je meegenomen in een ervaring waar je zelf niet bij was, maar wel in mee voelt terwijl je dit leest?  Mystiek is van alle tijden en dichterbij dan je denkt. Precies ‘waar’ jij beleeft wat ik beschrijf, terwijl ik niet fysiek bij je ben, is de werkelijkheid waar we gedurende de dag zo weinig bij stil staan, maar waar alles zijn kleur en diepte krijgt. Ik noem het de verbeelding, wat iets anders is dan fantasie. 

De bron
Ook bij de Chalice well in Glastonbury leek er een onophoudelijke stroom poëzie door mijn aderen te stromen en was de verbeelding als een poort naar verhalen die al van generatie op generatie zijn overgedragen. De workshopleidster van de workshop ‘Wisdom of the waters’ vertelde over het akkoord van de well-maidens, graalridders en de paradijselijke wereld waar ze in vertoefden. Het paradijs van de mensheid was ten einde toen er een ‘machtig’ man kwam die zo vol was van de schoonheid en de well-maidens, dat begeerte hem er toe bracht hen voor zichzelf te willen. Alle well-maidens werden ontmaagd, wat het einde aan het paradijs inluidde. Een oud verhaal met een nog steeds actueel motief, dat ook vandaag de dag nog hoogtij viert.

‘De mooiste emotie die we kunnen hebben is de mystieke emotie. Zij is de bron van alle ware kunst en wetenschap. Iemand aan wie deze emotie vreemd is…. is zo goed als dood. Te weten dat wat voor ons onpeilbaar is, werkelijk bestaat, dat het zich al de hoogste wijsheid en als de meest stralende schoonheid (die door onze ontoereikende zintuigen alleen in hun primitieve vormen kunnen worden waargenomen) gemanifesteerd-  dit weten, dit voelen is het hoogtepunt van de echte religiositeit. In deze zin, maar dan ook enkel en alleen in deze zin, behoor ik tot de diep-godsdienstige mensen.’

_{Uitspraak van Einstein uit het boek van Jean Hardy – Psychologie met een ziel}

Mundus Imaginalis
In mijn boek In de Mist -als je durft te zijn waar je van weg wilt ben je thuis- schrijf ik dat de verbeelding niet alleen een psychologisch instrument, maar ook een rijk is. De Mundus Imaginalis, of het rijk van de verbeelding, waarvan ons verbeeldende hart de centrale motor is. Precies zoals het hart dat ook is voor ons biologisch bestaan. Ik noem ditzelfde rijk ook wel ‘de wereld van het hart’. De plek waar we weten wat waar is, zonder dat het ooit getoetst is. Waar afstand en tijd niet lineair zijn. En de plek waar alle kleurschakeringen in onze psyche via beelden en gevoelssferen toegang krijgen tot ons bewustzijn. 

Het is ook een vluchtige plek. We kunnen er onze ervaringen niet vasthouden. Elke keer als ik probeer om de rijkdom van mijn binnenwereld op papier te zetten, of het nou fijn of tergend voelt, lijkt de ervaring even compleet verdwenen. 

Tl-licht uit
De focus waarmee we gewend zijn dingen te maken of aan te pakken in het dagelijks leven is als een tl-licht als je de liefde bedrijft. Ze bant in een klap alle poëzie uit de kamer. Om in dergelijke momenten weer terug te komen in de sfeer waar de liefde voelbaar was, kan het helpen door je oogharen naar de wereld te kijken, je subtielere zintuigen aan te zetten en je hele lichaam denkbeeldig te verzachten. Om te landen in jezelf en uit de focus te komen, waarmee we dingen gedaan krijgen. 

Ontzag als weg naar inzicht
Juist wanneer die verzachting al in ons ritme zit, zoals op vakantie bijvoorbeeld, zijn we sneller in verwondering of ontzag. Ontzag, eerbied en devotie, zo schrijft Steiner in het boek De weg tot inzicht in hogere werelden, zijn stemmingen die als benzine zijn voor de verbeelding, het hart en de ziel. Ze openen de mogelijkheid, die je een poort zou kunnen noemen, om door de sluiers heen een andere werkelijkheid gewaar te worden. Een werkelijkheid die net zo echt is, maar zich subtiel afspeelt; in, tussen, om en te midden van alles wat leeft. Alsof alles meer kleur en diepte krijgt. Hier ontspringt de mystieke ervaring. 
 

‘Het valt voor de mens in eerste instantie niet gemakkelijk te geloven dat gevoelens als eerbied, achting enzovoorts iets te maken hebben met zijn inzicht. Dat komt doordat men geneigd is dit inzicht als een op zichzelf staand vermogen te beschouwen, dat in geen enkel verband staat met wat zich verder in de ziel afspeelt. Maar daarbij bedenkt men niet dat het de ziel is die zich inzicht verwerft.’

_{De weg tot inzicht in hogere werelden – Rudolf Steiner}
 

Ben ik zweverig? 
Mystiek is voor mij niet zweverig en past in mijn wereldbeeld en het beeld dat ik van mezelf heb. Ik ben opgeleid in de geesteswetenschappen, daar is mystiek, of op zijn minst het begrip mystiek, gemeengoed. Toch bespeurde ik tot voorkort bij veel van wat ik om me heen zie op de scheidslijn tussen spiritualiteit, psychologie en esoterie, een haat- liefde verhouding met uiterlijk vertoon en rituelen. Bij mensen die waarschijnlijk diep van binnen hetzelfde nastreven als ik. Ik krijg niet zelden de kriebels van zwierige gewaden, veren en andere kleding waar mensen zich in hullen vanuit een verwantschap met (verhalen uit) een bepaalde cultuur of stroming. Zo ook met de vrouwen in zwierige gewaden die op plekken als de Tor in Glastonbury rondwaren, zowel in mijn verbeelding als in het echt. Het houdt me al jaren bezig. Ik kreeg kortsluiting, niet wetende of er een verlangen onder schuil ging of dat ik iets anders aanvoelde, maar nog niet wist. 

Blauwe gewaden
Deze week in Engeland heeft dat veranderd. Ineens betrapte ik mezelf, tijdens onze shopmiddag in Glastonbury in een heel leuk vintage winkeltje, op het passen van een fluwelen nachtblauwe mantel. En ik daar bleef het niet bij. Jurk na jurk passeerde de revue. Ik vond het heerlijk ze even aan te trekken. Het deed me denken aan de fladderige etherische verschijningen die ik op alle plekken voor ogen kreeg en waar de mythes en legendes op deze plekken bol van staan. 

Mijn vriendinnen keken eerst verbaasd en barstten vervolgens in lachen. Daarna werden ze stil, keken nog eens goed naar me en zeiden dat het toch wel iets had. De verkoopster probeerde me nog te overtuigen en wilde me coachend naar een aankoop brengen met de vraag: “What holds you back my love? If you know what holds you back, you can overcome it. Why shouldn’t you wear whatever you like.”

Verwarring van werkelijkheden
En ze had gelijk. 
Ik snap de tweespalt in mezelf nu. Ik kan me sinds deze shopmiddag voorstellen dat de dankbaarheid voor het contact met de wereld van mythen en verhalen, zoals in Glastonbury en Stonehenge, zo groot is, dat ieder een weg zoekt om hier uiting aan te geven. En zo zullen velen die zich verwant voelen met de verhalen zoals ik, zich ook in die stijl willen kleden. 
Van mij mag het in de verbeelding blijven, dat weet ik nu ook. Dat voelt integerder. Alsof het diezelfde wereld beschermt en ook mijn persoonlijkheid niet opblaast. 

Mijn haat-liefde verhouding met spiritualiteit en het uiterlijk vertoon, zit hem in de verwarring van werkelijkheden. Waarmee ik niet wil zeggen dat iedereen die zich zo kleedt twee werkelijkheden verwart, maar wel dat ik me nu niet meer hoef af te vragen wat ik wil. 
Ik leef hier en nu, met de werkelijkheid van het mystieke in mijn hart. 
En natuurlijk stromen de wereld van alledag en de mystieke dwars door elkaar en helpen souvenirs en een sieraad iets van die subtiele werkelijkheid dichtbij te houden. En waar die grens ligt is voor iedereen anders. Ieder heeft daarin zijn eigen plek. Juist door het een middag te mogen leven, kan er bij anderen nu met veel meer plezier naar kijken. 

Het goddelijke niet toe-eigenen
De verwarring van werkelijkheden is heel menselijk en gebeurt ons misschien wel dagelijks. 

Wat ik me opnieuw besefte is hoe helpend het kan zijn om alles in onszelf (soms begrensd) toegang te geven. Ook als je in momenten helemaal vol bent van jezelf. Jarenlang hield ik na afloop van een goede workshop dag, met een soort valse bescheidenheid, de mengeling van dankbaarheid, vreugde en trots in bedwang. 

Overdrijf het op dit soort momenten juist even lekker hardop. ‘Oh wat heb ik dat toch ongelofelijk goed gedaan, echt geweldig was het…’ en ga zo maar door. Juist dan ga je weer voelen dat de ware vreugde van het moment op een heel ander niveau leeft. Als je dit niet doet, dan is de kans groot dat het bij valse bescheidenheid blijft en onze persoonlijkheid met alle eer strijkt. Precies zoals de ‘machtige’ man in het Keltische verhaal zich de well-maidens en het paradijs toe-eigende en twee werkelijkheden met elkaar verwarde.  
Ik wens jullie een zomer waarin je lekker verwart raakt en jezelf verliest in al het heerlijks wat de zomer te bieden heeft. Om jezelf in dat verliezen weer terug te vinden. 

Alle goeds, Jetske