Heb jij ooit een kind tot leven georganiseerd? De juiste strategie gehad om een boom te maken? Waarom denken we dan dat dit met onze visie, die uit dezelfde vormloze binnenwereld ontstaat, wel kan? De heersende werkhypothese in veel organisaties is: “Als we alles maar goed organiseren, dan gebeurt het wel. Als we de juiste strategieën toepassen, 360 graden feedback geven, visie dagen organiseren, werkgroepjes vormen, dan ….dan…..” Maar ondanks alle goed bedoelde inspanningen blijven visies vaak niet meer dan een mooie kreet op de muur en zijn de leiders van nu onvoldoende uitgerust om een visie op te wekken in plaats van op te leggen.

Als we niet over de juiste innerlijke en uiterlijke vaardigheden beschikken om leiding te geven aan wat we voor ons zien, gaan we nog harder werken en blijven we achter onze eigen staart aanlopen. De wanhoop die ontstaat bij het management als gevolg van de volgende mislukte veranderstrategie wordt nauwelijks onderzocht en uit zich niet zelden als haast, bezuinigingen, hogere werkdruk en andere onmenselijke praktijken. Op zulke momenten zie ik dat onze maakbare houding, vaktaal en strategieën eerder kwaad dan goed doen en we steeds verder verwijderd raken van de mooie idealen die we met onze visie hebben. We verwarren de strategieën die we maken met de levende werkelijkheid zelf en denken, op een wat mechanische wijze, dat als we een babykamer bouwen, er automatisch een kind in de wieg ligt.Alsof wij zouden kunnen ‘maken’ dat iets tot leven komt. Je zou het godslastering kunnen noemen.

Seizoenen en spiegels

Het enige wat we als leiders kunnen doen is leren meewerken met de natuurlijke wetmatigheden van het creatieproces. Hiervoor is het nodig dat je dit proces leert zien en naar je organisatie kijkt met de verwondering die je hebt als je in de lente al het nieuwe groen boven de grond ziet komen. Als je zó naar medewerkers en afdelingen gaat kijken, leer je zien in welke fase of seizoen van het creatieproces je je bevindt. En dat alles wat zich nu om je heen afspeelt, het gevolg is van wat je als management zelf gezaaid hebt. Elk obstakel, alles wat zich in, om en tussen de medewerkers en je visie af speelt is één van de groene sprietjes die mede als gevolg van jouw invloed ontpoppen. Net zoals onze kinderen ons een spiegel voorhouden, is je organisatie een grote spiegel voor wat er op management niveau wordt geïnitieerd.

Waarde uit niets

Waar was de appel eigenlijk voor hij aan de tak hing? Waar is de boom als je een eikel in de grond stopt?  Waar was een kind voor hij verwekt werd? En hoe kan het dan dat alles wat vormt heeft, leeft en werkelijk van waarde is, steeds weer uit een soort niets kan ontstaan? Hier raken we het mysterie waar denkers zich al honderden, zo niet duizenden jaren over buigen. Misschien wordt het tijd om als leider ook zo nu en dan weer in de schoenen van deze oude denkers te gaan staan.

Verwonderen

Nog niet zo heel lang geleden kreeg je als leider bij managementopleiding op Neyenrode bijvoorbeeld, voor 50% algemene wetenschappen: Psychologie, filosofie en sociologie. Dat is bij de meeste MBA’s gereduceerd tot bijna nul. Wat hierdoor bij veel leiders ontbreekt is de verwonderende houding en een gevoel voor hoe zaken in groter verband met elkaar samenhangen. Deze verwonderende houding hangt samen met het gebruik van een bepaald gebied van onze hersenen; ‘het abstracte denken’ wat ook onze verbeelding omvat. Wanneer we als leiders ons wat vaker zouden verwonderen voor #demagievanonsbestaan, en weer leren kijken naar de levende werkelijkheid, zouden we minder geneigd zijn om oplossingen te zoeken die tegen onze natuur en de mensen waarmee we werken in gaan.

Meewerken naar resultaat

Vanaf dat moment gaan we meewerken met wat er gaande is.  Als mede-werkers en medemensen die samen de zelfde idealen nastreven.  Het zou wel eens kunnen dat precies die omslag, het resultaat oplevert waar we al zo lang zo hard voor aan het werk zijn. Want juist deze menselijkheid ontketent ‘zin’, eigenaarschap, gevoel voor richting, vertrouwen en teamspirit.

Natuurlijk is het ook belangrijk dat je de juiste structuren creëert, maar niet omdat die structuren de verandering ZIJN. Als we dat opnieuw kunnen zien en onze innerlijke vermogens blijven trainen, worden onze strategieën als het wegennet waarlangs onze visie gestalte krijgt. In het meewerken met de natuurlijke gang van zaken spelen we dan mèt in plaats van vóór god.